• Γιατί η οδοντική πλάκα είναι επικίνδυνη;

Πολλές τροφές ενεργοποιούν τα βακτήρια της οδοντικής πλάκας ώστε να παράγουν οξέα. Τα οξέα αυτά επιτίθενται στα δόντια και προκαλούν τερηδόνα. Εκτός όμως από αυτό, η πλάκα παράγει προϊόντα που ερεθίζουν τα ούλα. Τα ερεθισμένα ούλα είναι κόκκινα, πρησμένα και ματώνουν εύκολα. Έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα, τα ούλα απομακρύνονται από τα δόντια και δημιουργούνται θύλακοι (αυλάκια) μεταξύ τους. Αυτοί γεμίζουν ευκολότερα με μικρόβια και, αν τα ούλα δεν θεραπευτούν, το οστό γύρω από το δόντι μπορεί να καταστραφεί, τα δόντια να αρχίσουν να κουνιούνται και τελικά να πρέπει να εξαχθούν.

• Πώς μπορώ να απομακρύνω την πλάκα;

Ο καλύτερος τρόπος απομάκρυνσης της πλάκας είναι το καθημερινό βούρτσισμα των δοντιών. Πρέπει να πλένετε τα δόντια σας δύο φορές την ημέρα με μια μαλακή-μέτρια οδοντόβουρτσα, σε σχήμα και μέγεθος που να ταιριάζει καλύτερα στο στόμα σας, ώστε να προσεγγίζονται όλες οι περιοχές εύκολα. Καλό είναι να χρησιμοποιείτε οδοντόπαστα με φθόριο και να καθαρίζετε το χώρο ανάμεσα στα δόντια με νήμα ή μεσοδόντιο βουρτσάκι. Θα πρέπει, επίσης, να προσέξετε τη δίαιτά σας και να επισκέπτεσθε τακτικά τον οδοντίατρό σας, ώστε να έχετε ένα λαμπερό χαμόγελο σε όλη σας τη ζωή.

• Πώς μπορώ να καταλάβω εάν έχω οδοντική πλάκα;

Η οδοντική πλάκα πολλές φορές μπορεί να είναι αόρατη στον ασθενή, εκτός και αν έχει μετατραπεί σε τρυγία και έχει χρωματιστεί με διάφορες χρωστικές από τα φαγητά και τα ποτά που καταναλώνουμε καθημερινά. Ένας απλός τρόπος αναγνώρισης της οδοντικής πλάκας είναι η χρήση αποκαλυπτικών μέσων, που έχουν την ιδιότητα να τη χρωματίζουν. Την επόμενη φορά που θα επισκεφθείτε τον οδοντίατρό σας, ζητήστε του να εφαρμόσει ένα αποκαλυπτικό μέσο στα δόντια σας και θα εντυπωσιαστείτε από την εικόνα που θα αντικρίσετε. Μπορείτε μάλιστα να το χρησιμοποιείτε και στο σπίτι σας πριν από το βούρτσισμα των δοντιών.

• Πώς να βουρτσίζω τα δόντια μου;

Τοποθετήστε την οδοντόβουρτσα σε γωνία 45 μοιρών με τα ούλα. Μετακινήστε την οδοντόβουρτσα μπρος πίσω απαλά και με ήπιες κινήσεις. Επαναλάβετε έξι έως δέκα φορές για κάθε περιοχή. -Αρχίστε με τις εξωτερικές επιφάνειες, συνεχίστε με τις εσωτερικές και τελειώστε με τις μασητικές επιφάνειες των δοντιών. Όσον αφορά στην εσωτερική περιοχή των κάτω δοντιών, καθαρίστε τη με απαλές κινήσεις πάνω κάτω. Οι μασητικές επιφάνειες καθαρίζονται με οριζόντιες κινήσεις. Τέλος, βουρτσίστε τη ραχιαία επιφάνεια της γλώσσας, για να απομακρύνετε τα βακτήρια και να αποκτήσετε αίσθηση φρεσκάδας.

• Πώς πρέπει να χρησιμοποιώ το νήμα;

Το νήμα είναι σχεδιασμένο για τον καθαρισμό των επιφανειών ανάμεσα στα δόντια και πρέπει να χρησιμοποιείται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα, πριν από ή μετά το βούρτσισμα. -Κόψτε ένα κομμάτι νήματος (περίπου μισό μέτρο) και, αφού το τυλίξετε γύρω από το μέσο δάχτυλο και των δύο χεριών, κινήστε το χρησιμοποιώντας ως οδηγούς τον αντίχειρα και το δείκτη για τα πάνω δόντια και τους δείκτες για τα κάτω δόντια. -Το μεταξύ των δαχτύλων νήμα πρέπει να είναι τρία, τέσσερα εκατοστά και να αλλάζει έπειτα από χρήση σε κάθε διάστημα. -Περάστε το νήμα μεταξύ των δοντιών με ήπιους χειρισμούς και ποτέ μην τραυματίζετε τα ούλα. -Όταν το νήμα πλησιάσει τα ούλα, λυγίστε το σε σχήμα C, ώστε να βρίσκετε πάντοτε σε επαφή με την επιφάνεια του δοντιού που καθαρίζετε, και ωθήστε το ήπια μέσα στη σχισμή μεταξύ δοντιού και ούλων. -Επαναλαμβάνουμε τη διαδικασία και στην απέναντι επιφάνεια. -Στο τέλος, ξεπλένουμε καλά το στόμα για την απομάκρυνση της πλάκας.

• Αν δεν μπορώ να χρησιμοποιήσω το νήμα, έχω άλλες επιλογές;

Πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη χρήση του νήματος, με αποτέλεσμα να μην καθαρίζουν καλά τις περιοχές μεταξύ των δοντιών και να τραυματίζουν τα ούλα τους. Επίσης, σε περιπτώσεις που υπάρχουν προσθετικές εργασίες στο στόμα, όπως θήκες και γέφυρες, πρέπει να στραφούμε σε άλλα μέσα καθαρισμού. Τέτοια είναι τα μεσοδόντια βουρτσάκια και οι οδοντογλυφίδες.

• Μεσοδόντιο βουρτσάκι

Τα μεσοδόντια βουρτσάκια χρησιμοποιούνται για την απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας μεταξύ των δοντιών -ιδιαίτερα όπου υπάρχουν μεγάλα μεσοδόντια διαστήματα-, καθώς και σε προσθετικές αποκαταστάσεις ή κάτω από ενδιάμεσα γεφυρών. Το μεσοδόντιο βουρτσάκι εισάγεται μεταξύ των δοντιών και λειτουργεί με ήπιες κινήσεις μέσα έξω. Στο εμπόριο υπάρχουν βουρτσάκια πολλών ειδών και μεγεθών, που καλύπτουν όλες τις ατομικές ιδιαιτερότητες.

• Οδοντιατρικές οδοντογλυφίδες

Η κοινή οδοντογλυφίδα δύσκολα μπορεί να καθαρίσει μια μεσοδόντια περιοχή χωρίς να τραυματίσει τα ούλα, γι' αυτό καλό είναι να αποφεύγεται. Υπάρχουν ειδικές οδοντιατρικές οδοντογλυφίδες από μαλακό ξύλο, βάλσαμο, φλαμουριά κ.ά., οι οποίες έχουν τριγωνική κατασκευή και ταιριάζουν στο σχήμα της μεσοδόντιας περιοχής. Τοποθετούνται μεταξύ των δοντιών με τη βάση προς τα ούλα και την κορυφή προς το σημείο επαφής των δοντιών και καθαρίζουν την περιοχή με κινήσεις μέσα έξω. Σε στενά μεσοδόντια διαστήματα καλό είναι να μη χρησιμοποιούνται.

• Τι τύπο οδοντόπαστας πρέπει να χρησιμοποιώ;

Η οδοντόπαστα δεν αποτελεί θεραπευτικό μέσο, αλλά διευκολύνει το μηχανικό καθαρισμό για την απομάκρυνση της οδοντικής πλάκας. Είναι απαραίτητο η οδοντόπαστα να περιέχει φθόριο. Από εκεί και πέρα είναι στην προτίμηση του καθενός να διαλέξει οδοντόπαστα με συγκεκριμένη γεύση, σύσταση, χρώμα κ.λπ. Σε περιπτώσεις που υπάρχει υπερευαισθησία στο ζεστό ή στο κρύο, προτιμήστε τις ειδικές οδοντόπαστες για ευαίσθητα δόντια. Επίσης, πολλές καινούριες οδοντόπαστες έχουν λευκαντικές ιδιότητες και υπόσχονται λευκότερα δόντια και απομάκρυνση των χρωστικών ουσιών. Παρ' όλα αυτά, καμιά δεν μπορεί να συναγωνιστεί το αποτέλεσμα ενός επαγγελματικού τρόπου λεύκανσης που συντελείται στο οδοντιατρείο.

• Είναι απαραίτητη η χρήση στοματοδιαλυμάτων;

Τα στοματοδιαλύματα χωρίζονται κυρίως σε φθοριούχα και αντιμικροβιακά. Η χρήση των στοματοδιαλυμάτων φθορίου είναι βοηθητική και χρήσιμη στην όλη διαδικασία της στοματικής υγιεινής και στην καταπολέμηση της κακοσμίας του στόματος. Το φθόριο είναι απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για την υγιεινή των δοντιών και για την άμυνά τους στην επίδραση των οξέων. Καλό λοιπόν είναι να χρησιμοποιείτε φθοριούχο διάλυμα έπειτα από κάθε βούρτσισμα. Τα αντιμικροβιακά διαλύματα χρησιμοποιούνται σε ειδικές περιπτώσεις, κατόπιν συμβουλής του οδοντογιατρού σας. Ωστόσο, πρέπει να γίνει αντιληπτό είναι ότι το βούρτσισμα του στόματος δεν αντικαθίσταται από κανένα τέτοιο διάλυμα. Καθήκον του καθενός είναι να βουρτσίζει καθημερινά τα δόντια του, προκειμένου να διατηρεί τη στοματική του υγεία.

• Ποιον τύπο οδοντόβουρτσας να χρησιμοποιώ;

Οι οδοντόβουρτσες κυκλοφορούν σε πολλά σχήματα και μεγέθη. Ιδανικό σχήμα και μέγεθος δεν υπάρχει. Συνήθως χρησιμοποιούμε οδοντόβουρτσες με τρίχες από νάιλον, οι οποίες είναι προτιμότερο να έχουν ίδιο μήκος και το τελείωμά τους να είναι στρογγυλεμένο. Σε ό,τι αφορά τη σκληρότητα της τρίχας, οι περισσότεροι κλινικοί συνιστούν μαλακή έως μέτρια οδοντόβουρτσα, ώστε να ελαχιστοποιούνται ο κίνδυνος τραυματισμού των ούλων και η αποτριβή των δοντιών. Η οδοντόβουρτσα πρέπει να αντικαθίσταται μόλις χάσει το αρχικό σχήμα της ή αλλοιωθεί το άκρο της. Η συνήθης διάρκεια ζωής της είναι τρεις έως έξι μήνες.

• Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες είναι πρακτικές;

Οι ηλεκτρικές οδοντόβουρτσες ενδείκνυνται, υπό την προϋπόθεση ότι χρησιμοποιούνται σωστά και σύμφωνα με τις οδηγίες. Ωστόσο, δεν είναι πιο αποτελεσματικές από τις κοινές οδοντόβουρτσες. Πάντως, είναι πιο απλές στη χρήση, αφού ο ασθενής απλώς πρέπει να κρατά σταθερά την οδοντόβουρτσα όσο χρόνο απαιτείται.